FIFA'dan radikal Covid - 19 kararları! Spor Hukukçusu Anıl Dinçer yorumladı

Bilindiği üzere, FIFA tarafından Covid - 19 sonrası futbol dünyasına ilişkin 7 Nisan 2020 tarihinde bir açıklama yapılmış ve futbolcu sözleşmeleri ve maaşları dahil birçok konuya ilişkin kararlar açıklanmıştı. FIFA, 11 Haziran tarihinde yayınladığı bir diğer açıklamayla, Covid – 19 sonrası futbolcu sözleşmeleri, transfer dönemleri ve diğer konularda birçok soruyu cevapladı.

Mücbir sebep halinin tersi açıklama

▪ FIFA’nın açıklamasına göre, Covid-19 durumu herhangi bir ülke veya bölgeye ilişkin olarak, mücbir sebep hali olarak nitelendirilmemiştir ve Covid-19’un mücbir sebep olup olmadığı her konu özelinde incelenmelidir. Buradaki ilginç olan nokta, Covid-19’un FIFA’nın 7 Nisan tarihli açıklamasında mücbir sebep hali olarak nitelendirilmesi ve 11 Haziran’da bu açıklamanın tersi bir açıklamada bulunulmasıdır.

Sözleşme uyuşmazlıkları iç hukuk çözsün!

▪ FIFA Futbolcu ve Transfer Sözleşmeleri üzerinde bağlayıcı bir karar alma veya sözleşmelerde değişiklik yapma yetkisinin bulunmadığını belirtmiş ve söz konusu sözleşmelere ilişkin çıkabilecek uyuşmazlıkların her ülkenin iç hukukuna veya toplu iş sözleşmesine göre çözümlenmesi gerektiğini belirtmiştir. Ancak, FIFA 7 Nisan tarihli açıklamasında futbolcu sözleşmelerinin otomatik olarak liglerin yeni bitiş tarihine kadar uzadığını belirtmişti. 11 Haziran tarihli açıklamasında ise bu durumun ilgili ülkenin iç hukukuna göre çözümlenmesi gerektiği belirterek, bir nevi bu sorumluluğu kendi üzerinden almak istemektedir. Örneğin, FIFA’nın 7 Nisan tarihli açıklamasına göre aksiyonda bulunan Kulüp veya Futbolcuların haklarının ne olacağı büyük bir soru işaretidir.

Haziran'da biten sözleşmelerin durumu

▪ FIFA, liglerin bitmesi öncesi imzalanan transfer sözleşmelerine ilişkin olarak öncelik hakkını futbolcunun mevcut kulübüne vermiştir. Örneğin, İngiliz Kulübü’nde oynayan bir futbolcunun Hollanda Ligi Kulübü’ne 1 Temmuz itibarıyla transferine ilişkin Transfer Sözleşmesi imzalanmış olsun. İngiltere Futbol Liglerinin 1 Temmuz öncesi sona ermemesi sebebiyle, her iki ülke kulübü arasında uyuşmazlık çıkması muhtemeldir. FIFA, kulüplerin liglere başladığı kadrolarla ligleri bitirmesi gerektiğini belirtmektedir. Bu nedenle, İngiliz futbolcunun İngiltere Liglerinin yeni bitiş tarihine kadar kulübünde kalması ve sonrasında transfer olduğu Hollanda Kulübü’ne gitmesi gerekmektedir. Bu durum Kiralık Futbolcular için de geçerlidir. Kiralık futbolcular mevcut kulüplerinin bulunduğu ligin yeni bitiş tarihi itibarıyla kulüplerine geri döneceklerdir.

▪ Liglerin başlangıç tarihinin ertelenmesi durumunda, transfer edilen futbolcunun sözleşmesinin ne zaman başlayacağı da bir diğer sorunsaldır. FIFA’ya göre; futbolcunun ve transfer eden kulübün karşılıklı anlaşarak, sözleşmenin başlangıç tarihini liglerin yeni başlangıç tarihi olarak belirlemesi gerekmektedir.

▪ FIFA sözleşmenin taraflarından birine tek taraflı olarak sözleşmede değişiklik yapma veya aksiyon alma hakkı vermemektedir. FIFA bu durumların tümünde tarafların karşılıklı anlaşma yoluna gitmesini tavsiye etmektedir.

▪ Transfer eden Kulüp, futbolcuyu transfer ettiği kulübe Covid – 19’u ve Kulübün finansal durumunu gerekçe göstererek, ödemesi gereken transfer bedeline ilişkin olarak herhangi bir indirim talep edemeyecektir.

İndirimler Türkiye’de 19 Mart – 12 Haziran arası

▪ FIFA’nın açıklamalarında belirttiği, sözleşmelere ilişkin yapılabilecek tüm değişiklikler liglerin duraksadığı periyodu kapsamalıdır. Bu durum ülke kulüplerimizde de anlaşılamayan bir durumdur. Şöyle ki, ülke kulüplerimizin birçoğu futbolcularına 2019/20 sezonunun tüm alacaklarında değişiklik yapılması teklifinde bulunmaktadır. Oysa ki, FIFA’nın bu konudaki tavrı açık ve nettir. Futbolcu maaşlarında indirim dahil yapılacak tüm değişiklikler liglerin Covid-19 sebebiyle duraksadığı periyodu (Türkiye’de 19 Mart – 12 Haziran) içermektedir. Bu sebeple, liglerin duraksaması öncesine veya liglerin devam etmesinin sonrasına ilişkin futbolcu sözleşmelerinde bir değişiklik yapılamayacaktır. Bu nedenle karşılıklı anlaşma yolunun bulunamaması durumunda, kulüpler tek taraflı olarak futbolcu sözleşmelerinde değişiklik yapamayacaktır. Aksi durumda, Türk Kulüplerinin FIFA nezdinde açılacak davalarda zor durumda kalması kuvvetle muhtemeldir.

7 Nisan ve 11 Haziran'da yapılan açıklamalar önemli

▪ FIFA sözleşmesi değişikliklere ilişkin bir uyuşmazlığın kendisine gelmesi durumunda, bakacağı ilk şey hangi tarafın iyi niyetle hareket ettiği ve makul ve ölçülü davrandığıdır. Buna ilişkin olarak da her uyuşmazlık kendi içerisinde değerlendirilecektir. Bu nedenle, bu süreçte Kulüpler ile Futbolcular arasındaki görüşmeler büyük önem arz etmekte ve ileride FIFA’da uyuşmazlık çıkma ihtimali düşünülerek tüm görüşmeler yazılı olarak yapılmalı ve FIFA’nın 7 Nisan ve 11 Haziran tarihli açıklamaları dikkate alınarak hareket edilmelidir.

Kulüpler tek taraflı maaş indiremeyecek!

▪ FIFA tarafından tavsiye edilen, Kulüplerin ayrım yapmaksızın ve eşit mesafe gösterilerek tüm futbolcularını içerecek şekilde toplu bir sözleşme imzalamasıdır.

▪ Covid – 19 sebep gösterilerek sözleşmenin tek taraflı feshedilmesi durumunda, FIFA sözleşme fesih şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğine bakacaktır. Örneğin, Kulübün futbolcu maaşını tek taraflı olarak indirmesi ve buna karşılık futbolcunun sözleşmesi durumunda, FIFA sözleşme feshinin haklı gerekçeye dayanıp dayanmadığına bakacaktır. Bu konuda esas alacağı kaynaklar ise; FIFA Transfer Talimatı ve FIFA tarafından Covid-19 için yayınlanan açıklamalar olacaktır.

Transfer tarihleri değişebilir!

▪ Liglerin ve transfer sezonlarının başlama tarihlerine karar verecek olan FIFA’dır. Ancak, FIFA tarafından ilgili ülkelere liglerinin ve transfer sezonlarının başlama tarihlerine ilişkin olarak FIFA’dan talepte bulunma hakkı verilmiştir. Örneğin, şimdilik FIFA’nın açıkladığı takvimde gözüken, transfer sezonunun ülkemizde 1 Temmuz’da başlayıp, 22 Eylül’de sona ereceğidir. Ancak, Covid – 19 sebebi veya liglerin herhangi bir nedenle devam edememesi durumunda, Türkiye Futbol Federasyonu yeni sezonun ileri bir tarihte başlamasını veya transfer sezonunun 1 Temmuz sonrasına ertelenmesini FIFA’dan talep edebilecektir. Yaz transfer sezonu tüm ihtimallerde 12 haftalık periyodu aşmayacaktır. FIFA yaz ve kış transfer sezonlarının birbirine yakın tarihlerde olmasını tercih etmemekte ve bu sebeple yaz transfer sezonunun mümkün olan en kısa sürede başlamasını istemektedir.

Transfer sezonu 3'e çıkabilir

▪ FIFA gerekli görmesi durumunda istisnai olarak transfer sezonu sayısını ikiden üçe çıkarabilecektir. Bu durumda izlenecek yol, yaz veya kış transfer sezonunun iki parçaya bölünmesidir.

▪ FIFA bazı spesifik durumlarda futbolcuların tescil dönemleri dışında da tescil edilebileceğini öngörmüştür. Örneğin; ertelenen ligin sona ermesi veya ligin iptal edilmesi sonrası kiralık futbolcunun veya önceden transfer edilmiş ve bu konuda anlaşması yapılmış futbolcunun tescil dönemi sona ermiş olan ilgili ülke kulübüne tescil edilmesi.

Bir futbolcu 3 kez transfer yapabilecek

▪ Normalde bir futbolcunun bir sene boyunca maksimum üç kulübe tescil edilmesi ve yalnızca ikisinde futbol oynayabilmesi kuralı bulunmaktadır. FIFA bu duruma istisna getirerek, bir futbolcunun bir sene boyunca üç kulüpte futbol oynayabilmesine imkan tanımıştır. Bu istisna 2019/20 ve 2020/21 futbol sezonlarını kapsamaktadır.

1 Temmuz'dan önce transfer görüşmesi yapılabilecek!

▪FIFA’nın açıklamasına göre, 2020/21 sezonunun transfer ve tescil dönemleri devam eden 2019/20 sezonunun bitimine maksimum 4 hafta kala başlayabilir. Ancak, bu durumda yapılacak transfer sözleşmeleri 2020/21 sezonu için geçerli olacaktır. Burada da özellikle ülkemizde şöyle bir tartışma konusu ortaya çıkacaktır. Liglerin bitmesi öncesi transfer dönemi 1 Temmuz’da başlayacak ve kulüpler futbolcular ile devam eden lig süresince transfer görüşmesi yapabilecektir. Futbolcular Mert Hakan Yandaş ve Emre Kılınç’ın Galatasaray Kulübü ile görüştüğü haberleri çokça duyulmuştur. FIFA bir nevi bu kararıyla kulüplere ve futbolculara devam eden lig süresince transfer görüşmesi yapma ve transferi gerçekleştirme hakkı vermektedir. Şampiyonluk yarışında olan kulüplerin rakip kulüp oyuncuları ile 1 Temmuz sonrası transfer görüşmesi yapması bazı sorunlu durumları ve tartışmaları da beraberinde getirecektir.