Otizm nedir? 2 Nisan Otizm genel özellikleri
Bugün çok özel bir gün. Dünya Otizm Farkındalık günü. Birleşmiş Milletler tarafından 2008 yılında ilan edilen 2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü, her yıl bu tarihlerde bu hastalığa dikkat çekilmek için hatırlatılıyor.Peki otizm nedir?, genel özellikleri nedir? Otizm belirtileri nelerdir? İşte detaylar...

Otizm iletişim ve sosyal etkileşim sorunları, kısıtlı ilgi alanları ve tekrarlayan davranışlarla ortaya çıkan bir rahatsızlık olup ömür boyu devam eden bir gelişim bozukluğudur. Yaşamın ilk üç yılında ortaya çıkar. Otizm nedir sorusunun cevabını erken yaşta arayan aileler, erken teşhiste uygulayacakları rehabilitasyon programı ile rahatsızlığın etkilerini minimize etmeleri mümkündür. Bilim adamları nedenini henüz tam olarak tespit edemese de genetik bir rahatsızlık olduğu görüşü kuvvetlidir.
Otizmin Başlıca Belirtileri
Otizm nedir sorusunun ardından en çok merak edilen bir diğer konu otizmin belirtileri olmaktadır. Çocuğun başkaları ile göz teması kuramaması, adı ile seslenildiğinde bakmaması, söylenenleri duymuyor gibi davranması, bazı sözleri tekrar tekrar alakasız ortamlarda söylemesi, oyuncaklarla oynayamaması, parmağı ile bir şeyi gösterememesi, yaşıtlarının oynadığı oyunlara ilgisiz kalması, akranlarına göre konuşmada geri kalması, sallanma, çırpınma veya aşırı hareketli olması, gözlerinin bir noktaya takılıp kalması, eşyaları döndürme, sıraya dizme, rutin değişikliğine aşırı tepki vermesi, kucaklamak isteyene tepki verip ona yönelmemesi otizmin başlıca belirtilerindendir.
Bu belirtiler gözlemlendiğinde otizm açısından değerlendirme için mutlaka bir uzmana danışılmalıdır. Araştırmalar 14 aylıkken bile otizm teşhisi konulabildiğini ve rahatsızlığın etkilerini azaltacak erken tedavi yöntemlerinin 2 yaşında bile uygulanabildiğini göstermektedir.
Otizmli Bir Çocuğa Sahip Olmak
Ebeveynler için güç bir durum olan otizmin kabullenilmesi zor olsa da erken teşhis ve tedavi ile son derece pozitif sonuçlar elde edilmektedir. Otizm nedir sorusunun sıklıkla rastlanan yanlış cevabı bir hastalık olmasıdır. Otizm bir hastalık değil bir rahatsızlıktır. Rahatsızlığı kabullenme sürecinde ve otizmle ilgili tedavide sosyal destek faktörü önemlidir. Uzmanlardan alınan destek yanında sorunla başa çıkmanın yollarını gösteren sosyal destek faktörü, hem ebeveynlerin hem de otizmli çocukların bulundukları duruma uyum sağlamalarını kolaylaştırmaktadır.
Sosyal ve aile ilişkilerinin tamamen değiştiği bir durum olan otizmli bir çocuğa sahip olmak ailelerin zaman zaman duygusal, maddi ve psikolojik anlamda sıkıntılar yaşamasına neden olur. Tamamen ebeveynlerine bağımlı olan otizmli çocuklar için ebeveynlerin gelecek kaygısı yoğundur. Bu aşamada sosyal destek faktörü ebeveynlerin yaşamlarını otizmli çocukları ile birlikte sağlıklı sürdürmelerinde önemli bir destektir. Ayrıca ebeveynlerin yakın çevrelerini otizm nedir konularında bilgilendirmeleri de toplumun bu konuda bilinçlenmesi için önemlidir.
Otizm Tedavi Yöntemleri
Otizmin tedavisindeki başarıyı etkileyen en büyük unsur erken teşhistir. Otizm etkilerinin yoğunluğu çocuktan çocuğa değiştiğinden tedavi stratejileri ona göre düzenlenir. Tedavi sonrası ortaya çıkan bulgular göstermektedir ki kişiye özel bir eğitimde otizmli çocuklar tedaviye daha iyi reaksiyon vermektedir. Eğitimde aile faktörü mutlaka olmalı, otizmli çocuğa iletişimsel, sosyal ve davranışsal anlamda uyum sağlayıcı tedavi yöntemleri uygulanmalıdır. Son dönemlerin en etkili eğitim şekli Davranışsal eğitim ve yönetimdir. Amaç otizmli çocuğun iletişim becerilerini geliştirmek kendine yardım etmesini sağlamak ve sosyal becerilerini geliştirmektir.
Özel terapi yönteminde konuşma ve fiziksel yeteneklerin geliştirilmesi amaçlanır. Özellikle konuşma terapisi çocuğun iletişim becerisini geliştirmede çok önemlidir. Motor beceri eksikliğini ve konuşma geriliğini geliştirmeye yönelik bir tedavi olup son derece iyi sonuçlar vermektedir. İlaçlar hiperaktivite, anksiyete, depresyon ve obsesif-kompülsifin etkilerini minimize eden tedavi edici tıbbi destektir.
Sosyal destek faktörü hem ebeveynler hem de çocuklar için otizmle mücadelede önemli bir destektir.
Otizmli Çocuklar İçin Ücretsiz Uygulamalar
Otizmli çocuklar onlar için özel hazırlanmış oyunları oynamalıdırlar. Akıllı cihazlara indirilen Otsimo, otizmli çocuklara yönelik oyunlar içeren son derece eğitici bir platformdur. Otizmli çocuğun yaşına ve eğitim durumuna uygun oyunların yer aldığı platformu 2 yıl boyunca yoğun bir şekilde kullanan çocukların %90’ının devlet okullarına kabulünde önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Otsimo uygulaması ailelere çocuklarının bu uygulamayı kullandığı sürece destek veren ve uzaktan kontrolü sağlayan, çocukları ile ilgili analiz ve raporlar sunan bir uygulamadır.
Otizmli çocukların bilmenizi istediği 19 şey
Otizmli çocukların en büyük sıkıntılarından biri de anlaşılamamak. İşte çevresinde otizmli biri olmayanın kolay kolay anlayamayacağı şeylerin kısa bir listesi...
1. Arkadaş edinmek için mücadele ederiz.
2. İletişim kurmak için mücadele ederiz ama bu demek değil ki duyulmak, anlaşılmak için etmiyoruz.
3. Başkalarının söylediklerini anlamakta güçlük çekiyoruz.
4. Bazen diğer insanlardan farklı tonlamalar kullanırız.
5. Hayal ve taklit oyunları bizim için eğlenceli değil.
6. Basit, tekrarlayan faaliyetleri severiz ama yaşlandıkça daha ayrıntılı, tekrarlayan rutinlere uyum sağlayabiliriz.
7. Genellikle kalıplaşmış hareketlerimiz vardır.
8. Kimimiz çok hantal olabilir ve sıradışı yürüyüş ve duruş sergileyebiliriz.
9. Diğer insanların surat ifadelerini taklit ederken büyük zorluk çekeriz ama buna rağmen onların davranış ve kelimelerini yankılamaktan vazgeçmeyiz.
10. Yüksek sesleri duymazdan gelebiliriz ama diğer insanların zorlukla duyacağı seslere karşı oldukça hassasız.
11. Görsel uyaranlara çelişkili tepkiler verebiliriz.
12. Başkalarının zar zor fark ettiği bazı dokular, tatlar ve kokular bizim için çok saldırgan ve rahatsız edici olabilir.
13. Pek çoğumuz sürekli aynı besinleri yemeyi tercih ederiz.
14. Birçoğumuzun kaygı ve korku düzeyi yüksek olur.
15. Öğrenme güçlüğü ortak problemimiz.
16. Her zaman sizin düşündüğünüz şekilde davranamayabiliriz.
17. Çoğumuz tamamen normal bir yaşam sürmeye devam edebilir ve hatta çoğumuz evlenip, kendi çocuklarını dünyaya getirebilir.
18. Yaş ve entelektüel yeteneğimiz ne olursa olsun, becerilerimizi geliştirebiliriz.
19. MMR aşısı otizme neden olmaz.
Otizm tedavisi nasıl olur?
Otizminli çocukların her birine farklı bir şekilde yardım etmek gerekmektedir, ama her zaman nasıl iletişim kurulacağını anlamak en önemli adımdır.
Otizmin tedavisi yoktur, ancak, doktorlar, terapistler, ve özel öğretmenler otistik çocukların bazı zorlukların üstesinden gelebilmelerini sağlamak açısından yardımcı olurlar. Her çocuğa farklı bir şekilde yardım etmek gerekmektedir, ama her zaman nasıl iletişim kurulacağını anlamak en önemli adımdır. Konuşulan dili öğrenme otizmli çocuklar için çok zordur. Kelimeleri anlamak yerine de onları görmek daha anlamlı olabilir, bu yüzden terapistler nasıl iletişim kurulacağını işaretler yoluyla öğretiyor. Ayrıca işaret dilini ve resimleri kullanarak iletişim kurabilmelerini sağlıyorlar. Bu yöntem onların daha iyi öğrenmelerini ve sonucunda çocukların konuşmaya başlamasını sağlıyor.
Terapistler aynı zamanda çocukların sosyal becerilerini geliştirmelerine yardımcı oluyor, örneğin selamlaşma, sıra bekleme ve yörüngeleri takip etme gibi. Bazı çocuklar da yaşam becerilerini uzman yardımlarıyla geliştirebiliyorlar (diş fırçalamak, yatak yapmak vb gibi). Oturma konusunda ya da öfkelerini kontrol etme konusunda hala sıkıntı çekiyor olabilirler ve terapi davranışlarını kontrol etmelerine yardımcı olacaktır.
Çoğu zaman yarı otizmli çocuklarda düzemli olarak okula gidebilir. Ama çoğu otizmli çocuk için çevresindeki kişilerin sakin ve düzenli olması gerekmektedir. Ayrıca iletişim ve öğrenmeyle ilgili problemleri anlayacak eğitimli bir öğretmene ihtiyacınız olabilir. Evde ya da özel okulların veya devlet okullarınızın özel sınıflarında eğitim görebilirler.